Prezerwatywy to najpowszechniej używana antykoncepcyjna metoda barierowa (mechaniczna). Charakteryzuje je bardzo wysoka skuteczność ochrony przed niepożądaną ciążą, a także przed chorobami przenoszonymi drogą płciową. Niestety, zdarza się, że stosowanie prezerwatywy może powodować dolegliwości i być problematyczne. Kiedy to się dzieje?
Uczulenie na lateks – kogo dotyka?
Prezerwatywy w swojej najbardziej klasycznej i popularnej wersji wykonywane są z lateksu. Jest to roztwór kauczuku, pozyskiwanego z rośliny zwanej kauczukowcem brazylijskim. Wykorzystuje się go do produkcji setek rodzajów produktów, z których część stanowią wyroby medyczne, w tym właśnie prezerwatywy. Głównym alergenem obecnym w lateksie są białka ale także inne substancje wykorzystywane w procesach produkcyjnych.
Uczulenie na lateks spotyka zazwyczaj osoby, które są przez dłuższy czas narażone na kontakt z tym materiałem. Należą do nich głównie pracownicy służby zdrowia, wśród których wykorzystywanie np. lateksowych rękawiczek jest na porządku dziennym. Uczulenie na lateks w prezerwatywach zdarza się stosunkowo rzadko. Co ciekawe, alergie na inne substancje mogą sprawić, że znajdziemy się w grupie ryzyka. Należą do nich alergie na pyłki, a także niektóre warzywa i owoce (z uwagi na podobną budowę białek) – kiwi, awokado, banany, brzoskwinie, pomidory, ziemniaki.
Jakie są objawy uczulenia na lateks w prezerwatywach?
Objawy uczulenia na lateks najczęściej objawiają się miejscowo – tak, gdzie dochodzi do kontaktu tworzywa z ciałem. Uwaga – nie zawsze będzie to penis, uczulenie na lateks w pochwie również może być odczuwalne, chociaż trudne do obserwacji.
Do objawów kontaktowych należą więc przede wszystkim:
- pokrzywka,
- wysypka,
- rumień,
- swędzenie,
- pieczenie.
Ich skala jest bardzo zróżnicowana, zależna od danej osoby i długości kontaktu. W przypadku mocniejszego uczulenia na lateks w prezerwatywach można obserwować także innego rodzaju objawy, rozciągające się poza miejsce kontaktu.
Objawy mogą pojawić się zarówno bezpośrednio po kontakcie, jak i po upływie nawet kilkudziesięciu godzin. Bardzo rzadko zdarza się, że alergia na lateks powoduje wstrząs anafilaktyczny, którego skutkiem jest śmierć. Szacuje się, że od 1-17% (badania są mocno nieprecyzyjne) populacji może być w różnym stopniu nadwrażliwa na lateks, a wstrząs anafilaktyczny może dotyczyć około pół procenta z nich.
Leczenie uczulenia na lateks
Najczęściej stosowaną metodą „leczenia” uczulenia na lateks w prezerwatywach i innych wyrobach jest po prostu ich unikanie. Bardzo rzadko podejmowane są próby immunoterapii, czyli odczulenia. Kluczowa jest jednak świadomość, że dana osoba jest uczulona na lateks, szczególnie jeśli daje ona mocno uciążliwe objawy. Lateks jest bowiem stosowany powszechnie w wyrobach medycznych i np. ofiary wypadku czy osoby z innego powodu poddawane hospitalizacji najprawdopodobniej będą miały kontakt z lateksem.
Co ciekawe, uczulenie na lateks w prezerwatywach może rozwijać się w czasie. Osoba używająca lateksowych kondomów w pierwszej chwili nie odczuwa objawów, a pojawiają się one dopiero w momencie, gdy te użycia są regularne. Dlatego też wszelkie podejrzane objawy na miejscach intymnych należy obserwować i zgłaszać się z nimi do lekarza.
Istnieje prosta możliwość sprawdzenia, czy objawy kontaktowe są spowodowane lateksem. W tym celu należy przyłożyć prezerwatywę do skóry na wewnętrznej stronie przedramienia. Pojawianie się wysypki czy też innych objawów oznacza, że prawdopodobnie mamy do czynienia z uczuleniem na lateks. Pewność można uzyskać jednak wyłącznie po kontakcie z lekarzem.
Czym zastąpić lateksowe prezerwatywy?
Alergia na lateksowe prezerwatywy nie powinna powodować rezygnacji z antykoncepcji. Właściwym wyjściem jest jej zmiana. Jeżeli zależy nam na zachowaniu metod barierowych, które chronią również przed chorobami wenerycznymi, to rozwiązaniem jest używanie prezerwatywy nie-lateksowych. Na rynku dostępne są obecnie dwa ich rodzaje.
Prezerwatywy poliuretanowe to starsza generacja, nadal używana przez niektórych producentów, jednak obecnie zastępowana przez prezerwatywy poliizoprenowe. Rzadsze, ale również dostępne, są prezerwatywy silikonowe.
Co ciekawe, prezerwatywy poliizoprenowe uznawane są za przyjemniejsze w użyciu, niż lateksowe. Są mocne, cienkie i dobrze przewodzą ciepło, reklamuje się je więc jako dające bardzo naturalne odczucia.
